ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

  Η δρόσος είναι το φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο οι υπάρχοντες υδρατμοί στην ατμόσφαιρα πλησίον του εδάφους συμπυκνώνονται  σε μεγάλες σταγόνες νερού που καλύπτουν κάθε αντικείμενο. 

Δρόσος

ΟΔ.  ε 465- 469 Μτφ. Ι, Πολυλά

«ὤ μοι ἐγώ, τί πάθω; τί νύ μοι μήκιστα γένηται; εἰ μέν κ᾿ ἐν ποταμῷ δυσκηδέα νύκτα φυλάσσω, μή μ᾿ ἄμυδις στίβη τε κακὴ καὶ θῆλυς ἐέρση ἐξ ὀλιγηπελίης δαμάσῃ κεκαφηότα θυμόν: αὔρη δ᾿ ἐκ ποταμοῦ ψυχρὴ πνέει ἠῶθι πρό.

«Ωιμέ, και τι θα πάθω, τι μου μέλλεται στο τέλος; κι εάν την άγρια νυκτιά περάσω στο ποτάμι, η πάχνη μήπως η κακή και η μαλακή δροσία μ' απονεκρώσουν την ψυχή, που 'ναι μισοσβημένη· και αύρα ψυχρή το χάραμμα απ' το ποτάμι πνέει.

  Η Πάχνη ή Παγετός είναι το φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο οι υπάρχοντες υδρατμοί στην ατμόσφαιρα πλησίον του εδάφους συμπυκνώνονται κατ ευθείαν σε μικροσκοπικούς παγοκρυστάλλους χωρίς προηγουμένως να υποστούν υγρή κατάσταση, που καλύπτουν κάθε αντικείμενο. Ο παγετός σχηματίζεται τις αίθριες νύκτες του Χειμώνα συνήθως κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο όταν βεβαίως δεν υφίσταται άνεμος και όταν δεν υπάρχουν σύννεφα. Όσο ωφέλιμα μπορεί να είναι για την γεωργία η δρόσος και το χιόνι, τόσο καταστρεπτικός είναι ο παγετός, ακριβώς επειδή σχηματίζεται σε θερμοκρασία κάτω από το 0 °C . 

ΟΔ.  ξ   473-477 Μτφ. Αρ. Εφταλιώτης

ἡμεῖς μὲν περὶ ἄστυ κατὰ ῥωπήϊα πυκνά, ἂν δόνακας καὶ ἕλος, ὑπὸ τεύχεσι πεπτηῶτες κείμεθα. νὺξ δ᾿ ἄρ᾿ ἐπῆλθε κακὴ Βορέαο πεσόντος, πηγυλίς: αὐτὰρ ὕπερθε χιὼν γένετ᾿ ἠύ̈τε πάχνη, ψυχρή, καὶ σακέεσσι περιτρέφετο κρύσταλλος.

εκεί τριγύρω στα πηχτά χαμόδεντρα, στου βάλτου τις καλαμιές πλαγιάσαμε κρυμμένοι στ΄ άρματα μας· και νύχτα πλάκωσε κακή, Βοριάς πολύς φυσούσε, που όλα παγώναν, και ψυχρό σαν πάχνη έπεφτε χιόνι, και το κρουστάλλι ολόγυρα κολνούσε στις ασπίδες.

   

 

 

 

Πάχνη

 

 

ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ

 

   Το φαινόμενο εμφανίζεται όταν οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν πάνω σε σταγονίδια  βροχής στην ατμόσφαιρα της Γης και αποτελεί ένα παράδειγμα διάθλασης, μετά από ανάκλαση. Για να γίνει αντιληπτό το ουράνιο τόξο από παρατηρητή θα πρέπει να έχει στραμμένα τα νώτα του στον Ήλιο.

ΙΛ.  Ω   77-79 Μτφ. Ν. Καζαντζάκη Ι.Θ. Κακριδή

 

ὣς ἔφατ᾽, ὦρτο δὲ Ἶρις ἀελλόπος ἀγγελέουσα, μεσσηγὺς δὲ Σάμου τε καὶ Ἴμβρου παιπαλοέσσης ἔνθορε μείλανι πόντῳ·

Αυτά είπε, κι η ανεμόποδη Ίριδα χιμάει μαντατοφόρα, κι ευτύς στη Σαμοθράκη ανάμεσα και στην απόγκρεμη Ίμπρο πηδάει στο πέλαο,

 

  Από τo ουσιαστικό ἂελλα σχηματίζεται το επίθετο της Ίριδος ἀελλόπος, το οποίο συναντάται μόνο στην λογοτυπική φράση ὦρτο δε Ἶρις ἀελλόπος ἀγγελέουσα (Ιλ Θ409 =Ω77=Ω159).  Η Ίρις, αγγελιαφόρος των θεών και ειδικότερα της Ήρας, είναι η θεότητα του ουρανίου τόξου, αδελφές της είναι οι Άρπυιες. Όλες είναι θυγατέρες θαλάσσιων θεοτήτων, του Θαύμαντος και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας. Σκηνή για ουράνιο τόξο. Παρουσιάζεται ως ένα υλικό αντικείμενο που κρέμεται από τον ουρανό, οπότε σαν θεότητα.

Η Ίρις σε ερυθρόμορφο αγγείο, μέσα 5ου αιώνα, Σικελία.

 

ΚΑΥΣΩΝΑΣ

  Είναι ένα Μετεωρολογικό φαινόμενο. Ο καύσωνας έχει ποικίλους ορισμούς. Ο εκάστοτε ορισμός του διαφοροποιείται ανάλογα με την περιοχή και το κλίμα της, και είναι σε σχέση με τις φυσιολογικές για την εποχή θερμοκρασίες. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, καύσωνας υπάρχει όταν η μέγιστη θερμοκρασία αγγίζει ή ξεπερνάει τους 39°C, η ελάχιστη είναι πάνω από 26°C, το θερμοκρασιακό εύρος είναι μικρό, οι άνεμοι ασθενείς και οι υψηλές θερμοκρασίες επικρατούν για τουλάχιστον 3 μέρες σε ευρεία γεωγραφική έκταση και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. 

ΙΛ Ε 862-867Μτφ. Ν. Καζαντζάκη Ι.Θ. Κακριδή

τοὺς δ᾿ ἄρ᾿ ὑπὸ τρόμος εἷλεν Ἀχαιούς τε Τρῶάς τε δείσαντας: τόσον ἔβραχ᾿ Ἄρης ἆτος πολέμοιο. οἵη δ᾿ ἐκ νεφέων ἐρεβεννὴ φαίνεται ἀὴρ καύματος ἐξ ἀνέμοιο δυσαέος ὀρνυμένοιο, τοῖος Τυδεί̈δῃ Διομήδεϊ χάλκεος Ἄρης φαίνεθ᾿ ὁμοῦ νεφέεσσιν ἰὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν.

Οι Τρώες κι οι Αργίτες κατατρόμαξαν, τους λύθηκαν τα γόνα᾿  τόσο 'αγρια μούγκρισεν ο ανέμπληστος για μάχες Άρης τότε. Όπως απλώνεται από σύγνεφο πηχτή μαυρίλα ολούθε, μετά από λιόκαμα, προμήνυμα πως έρχεται μπουρίνι, και στο Διομήδη τέτοιος φάνηκεν ο σιδερένιος Άρης, στα ουράνια πλάτη όπως ανέβαινε σε νέφη τυλιγμένος

Πάνω μάχη τοιχογραφία ανάκτορο Πύλου. Κάτω έρχεται μπουρίνι μετά καύσωνα

ΙΛ.  Ρ   736-741 Μτφ. Ι.  Πολυλά

ἐπὶ δὲ πτόλεμος τέτατό σφιν ἄγριος ἠΰτε πῦρ, τό τ᾽ ἐπεσσύμενον πόλιν ἀνδρῶν ὄρμενον ἐξαίφνης φλεγέθει, μινύθουσι δὲ οἶκοι ἐν σέλαϊ μεγάλῳ· τὸ δ᾽ ἐπιβρέμει ἲς ἀνέμοιο. ὣς μὲν τοῖς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν αἰχμητάων  ἀζηχὴς ὀρυμαγδὸς ἐπήϊεν ἐρχομένοισιν·

και οπίσω τους εμάνιζε άγρια πολέμου λύσσα, σαν την φωτιάν οπού ξεσπά μέσα εις μεγάλην χώραν και όπως τα σπίτια καίονται φαίνεται η λάμψις πέρα, ως έρχεται με θόρυβον η δύναμις του ανέμου, όμοια, καθώς με τον νεκρόν εκείνοι επροχωρούσαν  κατόπι αχούσε ακράτητος κτύπος ανδρών και ίππων..