49ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Πρόλογος
Σταθμοί στην Ιστορία της
Μετεωρολογίας - Τα Όπλα των Μετεωρολόγων
Καιρός - Κλίμα
Η Γη και η Ατμόσφαιρα της
- Ο Ήλιος και η Ακτινοβολία του
Η Θερμοκρασία
του Αέρα - Υδρολογικός κύκλος ή κύκλος του νερού
- Νερό στην Ατμόσφαιρα -
Μορφές
νεφών
Κίνηση του Αέρα
- Ατμοσφαιρική πίεση
-
Αέριες μάζες - μέτωπα
Τροπικοί κυκλώνες, Σιφώνες, Ανεμοστρόβιλοι
-
Κατακρημνίσματα
Έντονα
καιρικά φαινόμενα
Καταιγίδες - Πλημμύρες
Θυελλώδεις άνεμοι - Χαλαζόπτωση - Χιονόπτωση -
Παγετός
Καύσωνας - Ξηρασία
Κλιματικά δεδομένα
Ο Μετεωρολογικός σταθμός του Σχολείου μου
- Ετήσια Ανασκόπηση
Βιβλιογραφία
Παιδικό
Παραμύθι " Ο Μεγάλος Καύσωνας
Κίνηση του Αέρα
Άνεμος
Άνεμος είναι η συστηματική κίνηση του αέρα και προσδιορίζεται από την ένταση του και την διεύθυνση του. Ο ατμοσφαιρικός αέρας μπορεί να κινηθεί και κατακόρυφα, αλλά σαν άνεμος θεωρείται μόνο η οριζόντια συνιστώσα της κίνησής του
Κλίμακα Beaufort
Η ταχύτητα του αέρα μετριέται σε Km/h, ή σε άλλες μονάδες, αλλά όμως ευρύτερα γνωστή είναι η κλίμακα Beaufort
0 Beaufort |
Άπνοια |
0 - 1 km/h |
Ο καπνός υψώνεται κατακόρυφα |
1 Beaufort |
Σχεδόν άπνοια |
1-5 km/h |
Ο άνεμος μετακινεί τον καπνό |
2 Beaufort |
Πολύ ασθενής |
6-11 km/h |
Tα φύλλα κινούνται. |
3 Beaufort |
Ασθενής |
12-19 km/h |
Φύλλα και μικρά κλαριά κινούνται |
4 Beaufort |
Σχεδόν Μέτριος |
20-28 km/h |
Ο άνεμος σηκώνει σκόνη και χαρτιά |
5 Beaufort |
Μέτριος |
29-38 km/h |
Μικρά δέντρα αρχίζουν να κινούνται |
6 Beaufort |
Ισχυρός |
39-49 km/h |
Μεγάλα κλαδιά κινούνται και ο αέρας σφυρίζει |
7 Beaufort |
Πολύ Ισχυρός |
50-61 km/h |
Τα δέντρα κινούνται ολόκληρα |
8 Beaufort |
Θυελλώδης |
62-74 km/h |
Το περπάτημα ενάντια στον άνεμο εξαιρετικά δύσκολο. |
9 Beaufort |
Πολύ Θυελλώδης |
75-88 km/h |
Δύσκολη η όρθια στάση. |
10 Beaufort |
Θύελλα |
89-102 km/h |
Δέντρα σπάζουν ή ξεριζώνονται. |
11 Beaufort |
Ισχυρή Θύελλα |
103-117 km/h |
Γίνονται πολύ μεγάλες ζημιές |
12 Beaufort |
Τυφώνες |
>=118 km/h |
Σοβαρές καταστροφές σε μεγάλη έκταση. |
Δυνάμεις του ανέμου
Η κινητήρια δύναμη του ανέμου, δηλαδή που προκαλεί την κίνηση του αέρα, είναι η δύναμη της βαροβαθμίδας. Στην κίνηση του αέρα αντιτίθεται η δύναμη της τριβής με το έδαφος. Επειδή η Γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της και κατά δεύτερο λόγο γύρω από τον ήλιο, πάνω στον αέρα που κινείται προς την επιφάνεια της Γης, ασκείται μία δύναμη που ονομάζεται δύναμη Coriolis. Η ισορροπία αυτών των τριών δυνάμεων με την φυγόκεντρη καθορίζει την κίνηση του αέρα
ΒΟΡΕΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ |
|
ΝΟΤΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ |
Βόρειο Ανατολική |
Αληγείς άνεμοι |
Νότιο Ανατολική |
Νότιο Δυτική |
Ενδιάμεσοι άνεμοι |
Βόρειο Δυτική |
Βόρειο Ανατολική |
Πολικοί άνεμοι |
Νότιο Ανατολική |
Θαλάσσια αύρα Απόγειος αύρα
Τη μέρα το έδαφος θερμαίνεται γρηγορότερα από τη θάλασσα. Ο αέρας πνέει προς τη στεριά και έχουμε θαλάσσια αύρα. Τη νύχτα η στεριά ψύχεται γρηγορότερα από τη θάλασσα. Ο αέρας πνέει προς τη θάλασσα και έχουμε στεριανή αύρα.
Άνεμος στο βουνό
Το βουνό θερμαίνεται γρηγορότερα τη μέρα. Ο αέρας ανεβαίνει τις πλαγιές και τραβάει αέρα από χαμηλά, από τις κοιλάδες. Έτσι δημιουργείται αέρας που συνεχίζει να ανεβαίνει την πλαγιά. Το βράδυ η διαδικασία αντιστρέφεται το βουνό ψύχεται γρηγορότερα και ο αέρας κατηφορίζει την πλαγιά
Γνωρίζεις ότι…
Το ταξίδι των ανέμων ,δεν είναι μια ευθεία γραμμή από τις υψηλές
περιοχές στις πιο χαμηλές βαρομετρικές πιέσεις.
Παρεμβαίνει η περιστροφή της γης για να περιπλέξει την
κατάσταση, και εκτρέπει τους ανέμους προς τα δεξιά στο βόρειο
ημισφαίριο και προς τα αριστερά στο νότιο.
Ατμοσφαιρική πίεση
Η μάζα του αέρα ασκεί στην επιφάνεια της γης πίεση. H πίεση αυτή ονομάζεται ατμοσφαιρική πίεση. Η πίεση στην επιφάνεια της γης δεν είναι σταθερή, αλλά μεταβάλλεται με το γεωγραφικό πλάτος, την ώρα, και την περιοχή (πεδινή, ορεινή, ξηρά, θάλασσα). Επειδή τα στοιχεία αυτά μεταβάλλουν τη θερμοκρασία της επιφάνειας της γης, τούτο έχει σαν συνέπεια να μεταβάλλεται ανάλογα η ατμοσφαιρική πίεση.
Βαρόμετρο
Το βαρόμετρο ( barometer ) είναι όργανο το οποίο μετράει την ατμοσφαιρική πίεση στην περιοχή πού βρίσκεσαι τη συγκεκριμένη ώρα
Μεταβολή βαρόμετρου
Η μεταβολή της πίεσης σε δύο γειτονικές περιοχές είναι αυτή που προκαλεί την οριζόντια μετακίνηση των αέριων μαζών, δηλ τον άνεμο. Έτσι, η μεταβολή των ενδείξεων του βαρόμετρου συνεπάγεται και μεταβολή της καιρικής κατάστασης.
Ισοβαρείς καμπύλες
Για να απεικονίσουμε την κατανομή παρατηρήσεων , χρειαζόμαστε μετρήσεις πολλών μετεωρολογικών σταθμών, που τις ανάγουμε στην επιφάνεια της θάλασσας, και τοποθετούμε πάνω σε χάρτη. Στη συνέχεια, χαράζουμε καμπύλες που καθεμία ενώνει και μια οικογένεια ίσων τιμών αυτές οι καμπύλες λέγονται ισοβαρείς.
Αέριες μάζες - μέτωπο
Αέρια μάζα
Σαν αέρια μάζα θεωρούμε ένα κομμάτι ατμοσφαιρικού αέρα που καλύπτει πολύ μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις και έχει ίδια θερμοκρασία, και ποσότητα υδρατμών. Αν γνωρίζουμε τη θερμοκρασία και την ποσότητα των υδρατμών που περιέχει μία αέρια μάζα μπορούμε να προβλέψουμε τι είδους φαινόμενα θα συμβούν όταν αυτή περάσει πάνω από κάποια περιοχή, π.χ. αν θα βρέξει ή όχι
Μέτωπο
Όταν δύο αέριες μάζες με διαφορετικά χαρακτηριστικά συναντηθούν, η μεταξύ τους επιφάνεια ονομάζεται επιφάνεια ασυνέχειας. Η τομή μιας τέτοιας επιφάνειας με το οριζόντιο επίπεδο ονομάζεται μέτωπο.
ψυχρό - θερμό
Αν σε ένα κινούμενο μέτωπο προηγείται θερμή αέρια μάζα της ψυχρής, αυτό ονομάζεται «ψυχρό» ενώ όταν συμβαίνει το αντίθετο λέγεται «θερμό».
στάσιμο- συνεσφιγμένο
Όταν ένα μέτωπο δεν παρουσιάζει αισθητή μετακίνηση χαρακτηρίζεται «στάσιμο».
Όταν ένα ψυχρό μέτωπο που κινείται γρήγορα συναντήσει ένα θερμό μέτωπο που κινείται αργά τότε ο θερμός αέρας «σπρώχνεται» από την επιφάνεια του εδάφους προς τα επάνω και τα δύο μέτωπα γίνονται ένα. Αυτό το μέτωπο ονομάζεται «συνεσφιγμένο»
Βαρομετρικά συστήματα Υφέσεις – Αντικυκλώνες
Ύφεση ή κυκλώνας
Ύφεση είναι το σύστημα εκείνο το οποίο στην επιφάνεια του εδάφους παρουσιάζει τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης μικρότερες από εκείνες που παρουσιάζει η γύρω περιοχή. Απεικονίζεται στους χάρτες με κλειστές ισοβαρείς ή κυκλικές ή ελλειπτικές με πίεση μικρή στο κέντρο. Η ύφεση είναι το βαρομετρικό σύστημα με χαρακτηριστικό την "κακοκαιρία"
Υψηλό ή "αντικυκλώνας" Με τον όρο υψηλό ή "αντικυκλώνας" εννοούμε το σύστημα εκείνο το οποίο στην επιφάνεια του εδάφους παρουσιάζει τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης μεγαλύτερες από εκείνες που παρουσιάζει η γύρω περιοχή. Απεικονίζονται στο χάρτη καιρού με μορφή κλειστών ισοβαρών ή κυκλικών που η πίεση αυξάνει προς το κέντρο. Ο αντικυκλώνας είναι το κατεξοχήν σύστημα "καλοκαιρίας"
Γνωρίζεις ότι…
Η έκταση ενός σύννεφου μπορεί να φθάσει και τα χίλια μίλια
Στα υψηλά έχουμε συνήθως ομαλή συννεφιά με νότιους ανέμους.
Σχέση ατμοσφαιρικής πίεσης και ανέμου
Στην
δημιουργία των βαρομετρικών συστημάτων υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της
ατμοσφαιρικής πίεσης και του ανέμου. Συγκεκριμένα η διαφορά πίεσης αποτελεί και
το αίτιο πού γεννά τις μετακινήσεις των αερίων μαζών, από τις περιοχές υψηλής
πίεσης προς τις περιοχές χαμηλής πίεσης.
Η μετακίνηση δύο διαφορετικών βαρομετρικών συστημάτων ( υψηλού και χαμηλού )
είναι αυτή πού προκαλεί την μεταβολή του καιρού.
Μεταβολή του καιρού
Στα εξωτερικά όρια μεταξύ των βαρομετρικών σχηματίζονται τα μέτωπα, πού κατά βάση είναι περιοχές συγκρουόμενων αέριων μαζών. Τα μέτωπα προκαλούν ανώμαλες και ευμετάβλητες καιρικές συνθήκες διότι η σύγκρουση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα η μία αέρια μάζα να εκτοπίζει την άλλη, ομαλά ή απότομα, με συνέπεια και η μεταβολή του καιρού να ακολουθεί
Μουσώνες
Σε μέρη της νοτιοανατολικής Ασίας, η αντίθεση μεταξύ των υγρών και ξηρών εποχών είναι τόση έντονη ώστε να μιλάμε για τροπικούς μουσώνες. Οι μουσώνες οφείλονται κυρίως σε διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ ξηράς και θάλασσας.
Καθώς οι άνεμοι χτυπούν τα Ιμαλάια και εκτρέπονται προς τα πάνω, δημιουργούν ένα σύστημα χαμηλής πίεσης που αναγκάζει τα σύννεφα να ελευθερώσουν τεράστιες ποσότητες νερού με τη μορφή βροχής. Στις περιοχές αυτές, οι επικρατούντες άνεμοι αντιστρέφουν τη διεύθυνσή τους δύο φορές το χρόνο, οπότε έχουμε μια θερμή και υγρή εποχή της οποίας έπεται μία θερμή και ξηρή εποχή.
Ενώ έπειτα, το χειμώνα, η διεύθυνση των ανέμων αντιστρέφεται και ψυχροί και ξηροί άνεμοι πνέουν από τα βορειοανατολικά προς τον Ισημερινό, προκαλώντας μείωση της θερμοκρασίας. Οι χειμαρρώδεις βροχές μουσώνων συχνά προκαλούν πλημμύρες.