49ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΕΥΧΟΣ 18

ΠΡΟΛΟΓΟΣ  -  ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑΣ - Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΗΣ ΓΗΣ - ΤΥΠΟΙ ΣΕΙΣΜΩΝ  -
ΘΕΩΡΙΑ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ  - ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ  - ΣΕΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  - ΡΗΓΜΑΤΑ  ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΥ  - ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟΥΣ - ΑΛΛΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ 2021 -
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΡΗΓΜΑΤΑ  ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΥ

   Στην Αττική υπάρχουν εκατοντάδες ρήγματα και δεκάδες γύρω από αυτήν τα οποία έχουν δώσει στο παρελθόν ισχυρούς σεισμούς. Από τα πιο επικίνδυνα είναι τα μεγάλα ρήγματα που βρίσκονται στην περιοχή των Αλκυονίδων τα οποία έχουν ταλαιπωρήσει το 1981 την Αττική, το ρήγμα της Πάρνηθας και τα σχετικά ρήγματα που είναι γύρω από τη συγκεκριμένη περιοχή. Για παράδειγμα το ρήγμα της Μαγούλας και το ρήγμα της Θήβας

   Στην Αττική όπως γνωρίζουμε συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της Ελλάδας. Εδώ είναι τα περισσότερα κτήρια της χώρας. Οπότε εδώ είναι ο αυξημένος σεισμικός κίνδυνος. Ο σεισμικός κίνδυνος έχει να κάνει και με τον οικονομικό κίνδυνο, δεν έχει να κάνει με τη σεισμική επικινδυνότητα. Η Αττική δεν είναι η πιο σεισμογενής περιοχή της Ελλάδος. Βρίσκεται σε μεσαία ζώνη επικινδυνότητας. Δεν είναι όπως τα Ιόνια νησιά, ο Κορινθιακός, το ”ελληνικό τόξο”. Η Αττική είναι ενδιάμεσης σεισμικότητας. Τα κτήρια όμως παθαίνουν ζημιές. Αυτά σκοτώνουν και όχι ο σεισμός. Οπότε αυτό που πρέπει να προσέχουμε είναι τα κτήρια. Εκεί που συσσωρεύονται πολλά κτήρια, εκεί υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Εκεί μπορούν να συμβούν οι μεγαλύτερες καταστροφές. Στην Αττική έχουμε μεγάλες υποδομές, μεγάλες εργοστασιακές εγκαταστάσεις οι οποίες κινδυνεύουν.

   Η απόσταση κανονίζει την επικινδυνότητα αλλά και το μέγεθος δηλαδή το μήκος του ρήγματος. Υπάρχουν βέβαια και μικρά που μπορούν να δώσουν ισχυρούς σεισμούς. Όπως της Πάρνηθας που είχε μήκος 12 με 15 χιλιόμετρα και έδωσε σεισμό της τάξης των 6 Ρίχτερ».

   Επίσης μεγάλο είναι το ρήγμα που ξεκινάει από τον Πατραϊκό και καταλήγει στον ανατολικό Κορινθιακό. Έχουμε το ρήγμα του Αιγίου που έδωσε τον μεγάλο σεισμό του 1995 που συνεχίζει ανατολικά και είναι τα ρήγματα του Κορινθιακού που έδωσαν τον μεγάλο σεισμό το 1981

Το μεγαλύτερο ρήγμα μετρημένο σε μήκος της Ελλάδας είναι αυτό της Αταλάντης. Έχει 38 χιλιόμετρα μήκος το βλέπουμε όταν πηγαίνουμε για Λαμία. Ο ”καθρέφτης” του φαίνεται από την εθνική οδό.

   Στις Αλκυονίδες το ρήγμα είναι 30 χιλιόμετρα δηλαδή τα διπλάσια από το ρήγμα της Πάτρας γεγονός που μας έχει δώσει σεισμό ακόμη και 7 Ρίχτερ. Το μήκος του ρήγματος κανονίζει και το μέγεθος του επερχόμενου σεισμού. Όσο μεγαλύτερο είναι το ρήγμα τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Τα μεγάλα ρήγματα είναι οι Αλκυονίδες και το ρήγμα της Αταλάντης.

1rea46a.jpg

Ποιες είναι, όμως, οι εν δυνάμει σεισμικές απειλές για το Λεκανοπέδιο;

  Αταλάντη. Βρίσκεται σε ευθεία απόσταση περίπου 130 χιλιομέτρων από την Αθήνα, όμως το 1894 έδωσε δύο σεισμικές δονήσεις, μεγέθους 6,7 και 6,4 Ρίχτερ, με διαφορά μιας εβδομάδας προκαλώντας βλάβες σε Αθήνα και Πειραιά. Θα πρέπει να μελετηθούν οι συνέπειες στο κτιριακό απόθεμα του Λεκανοπεδίου από ενδεχόμενο σεισμό στην Αταλάντη.

   Στην περιοχή μελέτης διακρίθηκαν τρεις ζώνες παραμόρφωσης:

*      Η βόρεια ζώνη παραμόρφωσης, η οποία οριοθετείται από τις ΒΑ-ΝΔ διεύθυνσης ρηξιγενείς ζώνες, οι οποίες διέρχονται νότια από τις Λιβανάτες, με οριζόντιες κινήσεις ΒΒΔ διεύθυνσης και σαφή κατακόρυφη ανυψωτική συνιστώσα.

*      Η ζώνη της ευρύτερης περιοχής της πόλεως της Αταλάντης, η οποία χαρακτηρίζεται από οριζόντιες μετακινήσεις σχετικά παρόμοιου προσανατολισμού με την βόρεια ζώνη, αλλά μικρότερου οριζοντίου ανύσματος, ενώ παρατηρείται διαφορική καθίζηση.

*      Η νότια ζώνη παραμόρφωσης, στην οποία η κατακόρυφη συνιστώσα, ανυψωτικού χαρακτήρα, είναι η επικρατούσα σε σχέση με την πολύ ασθενέστερη (στα όρια του σφάλματος) οριζόντια συνιστώσα.

  Το κανονικό ρήγμα της Αταλάντης (Α-∆ έως ΑΝΑ-∆Β∆ διεύθυνσης) αρχίζει από το ρέμα του Καραγκιόζη, αμέσως δυτικά της πόλης της Αταλάντης, συνεχίζει προς Ασπρόρεμα - Κυπαρίσσι και φτάνει μέχρι Μαρτίνο και πιθανά τη Λάρυμνα.

  Το συνολικό μήκος της ρηξιγενούς ζώνης δεν ξεπερνά τα 25-30 km, ενώ υποδιαιρείται σε τέσσερα, ή πιθανώς πέντε, κύρια τμήματα μήκους <10 km. Η δυναμικότητα της γένεσης σεισμού, όταν ενεργοποιηθεί στο συνολικό του μήκος (30km), είναι της τάξης των σεισμών του 1894 (Μs=6.6-7.0). Τα επιμέρους τμήματά του όταν ενεργοποιούνται ανεξάρτητα εκτιμάται ότι παράγουν σεισμούς μεταξύ Μ = 5.5-6.6, ειδικότερα µόνο το Τμήμα της Αταλάντης μπορεί να συνδέεται µε σεισμούς της τάξης του Μ = 6.0 (α=0,26g). Η πιθανότητα γένεσης ενός σεισμού Μ6.8-7.0 στην ευρύτερη περιοχή της Αταλάντης είναι ιδιαίτερα μικρή (<4% για 50 χρόνια και μέχρι 30 km απόσταση), ενώ η περίοδος επανάληψης σεισμού αντίστοιχου μεγέθους από το ρήγμα της Αταλάντης είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από 1000 χρόνια (ίσως μεγαλύτερη και από 2000 χρόνια).

   Πρόσφατες μελέτες (Pantosti et al. 2004) εκτιμούν την περίοδο επανάληψης για το ρήγμα της Αταλάντης σε 660-1200 χρόνια. Σεισμοί μικρότερων μεγεθών (5.0<Μ<6.0) έχουν περισσότερο αυξημένες πιθανότητες να συμβούν (25-50%).

tridiastato 2.png

Ρήγμα Αταλάντης

Τα τέσσερα ρήγματα που απειλούν το Λεκανοπέδιο Αττικής

Ανατολικός Κορινθιακός έως Νότιο Ευβοϊκό.  Η περιοχή από τον Ανατολικό Κορινθιακό, προς τη Θήβα, τον Αυλώνα μέχρι τον Ωρωπό φιλοξενεί ένα σύστημα ρηγμάτων που έχουν δώσει πολύνεκρους σεισμούς μεγέθους 6 – 6,5 ρίχτερ το 1858 και το 1914.  Είναι μια μεγάλη ζώνη σαν δαχτυλίδι μήκους 60 χλμ. που περικυκλώνει την Αττική και συνιστά μόνιμη εστία κινδύνου.

   Σχετικά πρόσφατη μελέτη επιστημόνων από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας (Ιω Τσοδούλος, Ιω Κουκουβέλας) και του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ (Σπύρος Παυλίδης) καταγράφουν μια ιδιαίτερα δραστήρια ζώνη ενεργών ρηγμάτων που εκτείνεται από τον ανατολικό τομέα του κόλπου της Κορίνθου μέχρι τη Βοιωτία στην Κεντρική Ελλάδα.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στην εργασία τους οι γεωλόγοι:  «Υπάρχουν δύο κύριες δομές ρηγμάτων στην Κεντρική Ελλάδα που εκτείνονται από τον κόλπο της Κορίνθου μέχρι τον Βόρειο κόλπο της Εύβοιας»

image.jfif


   Όπως φαίνεται και από τους γεωλογικούς χάρτες αυτά τα ενεργά ρήγματα σχεδόν διατρέχουν από τη μία άκρη στην άλλη την περιοχή και «επηρρεάζουν το τοπίο και γενικότερα τη λεκάνη και τοπιογραφία της Βοιωτίας»

   Αξίζει να σημειωθεί ότι από την ίδια περιοχή και συγκεκριμένα από το ρήγμα «Καλλιθέας-Ασωπίας» (περιοχή στη Βοιωτία κοντά στα Οινόφυτα) ήταν το επίκεντρο σεισμών του 1853 με μέγεθος 6.3-6.5 Ρ, του 1893 6.0 Ρ, του 1914 6.2 Ρ, του 1981-6.4-6.7 Ρ, ενώ το Μάρτιο του 1981 από τη γειτονική περιοχή των Αλκυονίδων νήσων ανατολικά του Κορινθιακού κόλπου προήλθε ο καταστροφικός σεισμός 6.4 .

   Οι δύο περιοχές του Κορινθιακού κόλπου και του Ευβοϊκού επηρεάζονται γεωμορφολογικά μέσω ενός συστήματος ενεργών ρηγμάτων, μιας ζώνης δηλαδή μήκους από 10-30 χιλιομέτρων.
   Οι επιστήμονες χώρισαν την ευρύτερη περιοχή Βοιωτίας σε τέσσερις ενεργές ζώνες ρηγμάτων , οι οποίες φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα δραστήριες το τελευταίο διάστημα.
Α) Καλλιθέας – Ασωπίας στην ευρύτερη περιοχή της Θήβας
Β) Λιβαδόστρας - Καπαρέλλι (από την πλευρά του Κορινθιακού κόλπου)
Γ) Ερυθρές – Δάφνη (στην ευρύτερη περιοχή των Θηβών)
Δ) Νεοχώρι - Λεοντάρι (κοντά στην Αλίαρτο)

  Το ανατολικό τμήμα της τεκτονικής τάφρου του Κορινθιακού Κόλπου χαρακτηρίζεται από πολύπλοκη τεκτονική δομή με πλήθος ενεργών ρηγμάτων που σχηματίζουν μια σειρά ρηξιγενών υβωμάτων και βυθισμάτων που εναλλάσσονται μεταξύ τους. Αποτελείται από τον κόλπο των Αλκυονίδων και τον όρμο της Κορίνθου (Στεφάτος, 2005).Τα βασικότερα αναλύονται παρακάτω

*      Ρήγμα Περαχώρας (PER): Βρίσκεται στον υποθαλάσσιο χώρο ΒΔ της Περαχώρας και έχει διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ (Papatheodorou and Ferentinos, 1993; Stefatos et al., 2002). Η λεκάνη στην είσοδο του κόλπου των Αλκυονίδων οριοθετείται στα νότια από το ρήγμα της Περαχώρας το οποίο έχει μήκος περίπου 9,4 km (Στεφάτος, 2005).

*      Ρήγμα Καπαρελίου: Βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του Κορινθιακού Κόλπου. Η εδαφική διάρρηξη είναι ασυνεχής, συνολικού μήκους 10 km, και αποτελείται από δυο διατεταγμένους κλάδους διεύθυνσης περίπου Α-Δ, με κλίση προς νότο (Jackson et al., 1982; Καβύρης, 2003). Το ρήγμα του Καπαρελλίου το οποίο ενεργοποιήθηκε από τον σεισμό της 4ης Μαρτίου 1981 (Jackson et al., 1982) διαπιστώθηκε ότι συνεχίζεται υποθαλάσσια προς τα ΝΔ και τερματίζεται στα υβώματα των Αλκυονίδων (Perissoratis et al., 1986). Η ανατολική προέκταση του ρήγματος αυτού συνδέεται με το ρήγμα της Πάρνηθας που ενεργοποιήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, προκαλώντας τον καταστροφικό σεισμό της Αθήνας με μέγεθος σεισμικής ροπής Mw=6.0 (Delibasis et al., 2000).

*      Ρήγμα Στραβών (STR), Ρήγματα δυτικών (W-ALK) και ανατολικών (E-ALK) Αλκυονίδων: Τα τρία αυτά ρήγματα οριοθετούν το νότιο περιθώριο του κόλπου των Αλκυονίδων και έχουν μήκος 7 km, 6,6 km και 7,8 km, αντίστοιχα. Το ρήγμα των Στραβών και το ρήγμα των δυτικών Αλκυονίδων έχουν διεύθυνση Α-Δ, ενώ το ρήγμα των ανατολικών Αλκυονίδων στρέφεται προοδευτικά σε διεύθυνση ΔΝΔ-ΑΒΑ παράλληλα προς την παρακείμενη ακτογραμμή (Στεφάτος, 2005).

*      Ρηξιγενής ζώνη Λουτρακίου-Αγ. Κυριακής: Αποτελεί κύρια δομή με μήκος 15 km και οριοθετεί τους αλπικούς σχηματισμούς των Γερανείων στα βόρεια. Η δομή συνεχίζεται υποθαλάσσια προς τα δυτικά έως το ακρωτήριο του Ηραίου (Roberts and Jackson, 1991).

*      Ρήγματα Αιγόσθενα (EGO) και Δομβραίνα (DOM): Βρίσκονται κατά μήκος του βόρειου περιθωρίου του κόλπου των Αλκυονίδων ορίζοντας το βόρειο όριο της λεκάνης (Στεφάτος, 2005). Τα ρήγματα αναπτύσσονται παράλληλα στην ακτογραμμή, σε διεύθυνση Α-Δ, και βρίσκονται σε μικρή απόσταση από αυτήν.

*      Ρήγματα Δασκαλιό (DAS) και Γλαρονήσι (GLA): Τα δύο αυτά ρήγματα βρίσκονται στο κέντρο της λεκάνης και δημιουργούν τεκτονικά κέρατα, τις Αλκυονίδες νήσους. Το ρήγμα Δασκαλιό βρίσκεται βόρεια με διεύθυνση ΔΒΔ-ΑΝΑ ενώ το ρήγμα Γλαρονήσι βρίσκεται νότια με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ.

images.jfif

Ο καταστροφικός σεισμός του 1999 στην Αθήνα ήταν η αφορμή για να μελετηθούν περισσότερο τα ενεργά ρήγματα που καταγράφονται μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές οι οποίες δεν θεωρούνταν μέχρι πριν λίγα χρόνια ως σεισμογενείς.    Μπορεί το ρήγμα της Πάρνηθας να έχει, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εξαντλήσει το σεισμικό του δυναμικό, όμως ο σεισμικός κίνδυνος για την Αττική παραμένει: Ακόμη και σήμερα, 20 χρόνια μετά τον μεγάλο σεισμό, δεν έχουμε πλήρη γνώση των ενεργών ρηγμάτων που βρίσκονται εντός ή πέριξ του Λεκανοπεδίου και το απειλούν.
   Η διερεύνησή τους έχει αρκετές δυσκολίες, λόγω της πυκνής δόμησης που καθιστά αδύνατη την πρόσβαση σε επιφανειακές εκδηλώσεις των ρηγμάτων, όμως είναι εφικτή μια εκτεταμένη μελέτη. Εκτός από την υπαίθρια παρατήρηση, η μελέτη μπορεί να βασιστεί στη μικροσεισμικότητα κάθε περιοχής, διότι αυτή είναι που μας δείχνει τις θέσεις των ενεργών ρηγμάτων, σε δορυφορικές εικόνες και στη χρήση πιο εξειδικευμένων τεχνολογιών.
   Η επιστημονική εργασία των Αθανασίου Γκάνα από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Σπύρου Παυλίδη από το Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ, καταγράφει ενεργά ρήγματα στη Βόρεια και Δυτική Αττική τα οποία τοποθετούνται κυκλικά σε μια απόσταση από 8-10 έως και 20 χιλιόμετρα από την Αθήνα.
  Αναλυτικότερα από δυτικά προς τα ανατολικά τα ενεργά ρήγματα που εντοπίζονται στην περιοχή της Αττικής είναι:  Θηρασίου –Φυλής ,  Αφιδνών,  Αυλώνας,    Πεντέλης.
   Από τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν επεξεργαστεί οι επιστήμονες τα ενεργά αυτά ρήγματα σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγαλύτερους των 6-6.5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ένας τέτοιος σεισμός δεν θα μπορούσε να είναι καταστροφικός.
Το ρήγμα της Αυλώνας πιθανολογείται μάλιστα ότι ήταν το επίκεντρο τριών σεισμών στην Αθήνα, το 1805, το 1874 και το 1889 με τον τελευταίο να είχε μέγεθος 6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.

   Παλαιότερες έρευνες που δημοσιεύτηκαν, δείχνουν ότι εντός και γύρω από την Αττική υπάρχουν 25 άγνωστα ρήγματα που προκαλούν ανησυχία σε γεωλόγους και σεισμολόγους

   Πρόκειται για ρήγματα τα οποία έχουν καταγραφεί μετά τον καταστροφικό σεισμό τον Σεπτέμβριο του 1999 και έχουν εντοπιστεί στον Νότιο Ευβοϊκό, το Πόρτο Ράφτη και τη Νέα Μάκρη, τον Σαρωνικό, τον Κορινθιακό, τη Βόρεια Πάρνηθα και την Κακιά Σκάλα.

  Πιο αναλυτικά έχουν καταγραφεί δύο νέα ρήγματα στον υποθαλάσσιο χώρο του Νοτίου Ευβοϊκού, δύο σε Κάρυστο – Πόρτο Ράφτη, τέσσερα στον Σαρωνικό, 4-5 στον Κορινθιακό, 4-5 στη ζώνη της Βόρειας Πάρνηθας, και 4- 5 στη ζώνη της Πάρνηθας – Γερανίων και Κακιάς Σκάλας.

   Τα πάχη των μεταλπικών αποθέσεων διαφέρουν σαφώς στις δύο λεκάνες  της Δυτικής Αττικής.  Στο μεν Θριάσιο δεν υπερβαίνουν τα 300 m (285 m) στο δε λεκανοπέδιο των Αθηνών φθάνουν και ίσως υπερβαίνουν τα 1.000 m.

image (1).jfif

   Και στις δύο λεκάνες παρατηρούνται μικρότερης τάξης βυθίσματα και κέρατα μέσης διεύθυνσης ΔΒΔ-ΑΝΑ και ΒΑ-ΝΔ.

   Οι ρηξιγενείς ζώνες και τα ρήγματα στο μεγαλύτερο βαθμό είναι καλυμμένα από ολοκαινικές και πλειστοκαινικές αποθέσεις κάτι που κάνει πολύ δύσκολη την αναγνώρισή τους στο ύπαιθρο.

 Στις βαρυτικές τομές 6 και 7 και στη σεισμική τομή 3 φαίνεται καθαρά ότι η σημερινή κοίτη του Κηφισού αναπτύσσεται παράλληλα σε μία μεγάλη ρηξιγενή δομή

   Το μεγάλο πάχος των μεταλπικών σχηματισμών ΒΑ των Θρακομακεδόνων (περίπου 1.000 μέτρων), που εντοπίσθηκε κατά μήκος της σεισμικής τομής 3 και της βαρυτικής τομής 6, είναι ένα σημαντικό στοιχείο για τη κατανόηση της γεωλογικής δομής της περιοχής και ιδιαίτερα της σημασίας της ρηξιγενούς ζώνης του Κηφισού.

   Η περιθωριακή ρηξιγενής ζώνη της λεκάνης του Λεκανοπεδίου Αθηνών με την Πάρνηθα, η διεύθυνση της οποίας είναι ΒΑ-ΝΔ, εντοπίσθηκε με σαφήνεια και μάλιστα με μια αύξηση του άλματος από νοτιοδυτικά (150 m) προς τα βορειοανατολικά (600 m) με κατερχόμενο τμήμα το ανατολικό τέμαχος

   Στην περιοχή Πετρούπολης-Ιλίου-Καματερού φαίνεται η παρουσία ενός ρήγματος με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ παράλληλο με το περιθωριακό ρήγμα του Αιγάλεω, με κατερχόμενο το δυτικό τέμαχος. Ο χώρος μεταξύ των δύο αυτών ρηγμάτων είναι ένα βύθισμα παράλληλο με τη ρηξιγενή ζώνη του 11 Αιγάλεω. Τα πάχη των μεταλπικών αποθέσεων σε αυτή την περιοχή είναι γύρω στα 200 με 250 μέτρα.

   Στην περιοχή του Θριάσιου πεδίου τα πάχη των μεταλπικών σχηματισμών που εντοπίσθηκαν δεν υπερέβησαν τα 300 m (285 m). Τα μεγαλύτερα πάχη απαντούν στην περιοχή Κάμπος που βρίσκεται βόρεια του Ασπροπύργου και μεταξύ των ρεμάτων Γιαννούλα και Ανώνυμου.

   Το περιθωριακό ρήγμα της λεκάνης του Θριάσιου, η διεύθυνση του οποίου είναι ΒΔ-ΝΑ, εντοπίσθηκε στις τρεις βαρυτικές τομές (3, 4 και 8) και το άλμα του φαίνεται ότι αυξάνει από τα ανατολικά (120 m) προς τα δυτικά (200 m) και κατεβαίνει το νότιο τέμαχος.

image (2).jfif

Μεταξύ των βαρυτικών τομών 3 και 4 και περίπου παράλληλα προς τη κοίτη του ρέματος Γιαννούλα, πρέπει να υπάρχει ρηξιγενής ζώνη που μεταθέτει το αλπικό υπόβαθρο σε χαμηλότερα υψόμετρα στα δυτικά σε σχέση με αυτά της περιοχής που βρίσκεται ανατολικά. 

  Εντοπίσθηκαν και άλλες ρηξιγενείς ζώνες ή μεταπτώσεις στις περιοχές του Θριάσιου και στον άξονα Πετρούπολης - Θρακομακεδόνων, αλλά χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης προκειμένου να καθορισθούν επακριβώς.

   Ρήγματα Πεντέλης, Ραφήνας, Σπάτων. Είναι ρήγματα μέσα στην Αττική που έχουν εντοπιστεί σε παλαιότερες μελέτες, όμως κανείς δεν γνωρίζει το μήκος τους, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη δυναμικότητά τους, δηλαδή με το μέγεθος του σεισμού που μπορούν να παραγάγουν.

  Σαρωνικός.

   Τα ρήγματα του Σαρωνικού Κόλπου προκαλούν σεισμούς ενδιαμέσου βάθους, δηλαδή με εστίες σε βάθη τουλάχιστον 50 – 60 χιλιομέτρων και με μέγεθος που μπορεί να είναι μεγαλύτερο των 6,5 ρίχτερ. Ένας τέτοιος σεισμός, με επίκεντρο κάτω από τον Ακροκόρινθο, σημειώθηκε τον Αύγουστο του 1962, έγινε πολύ αισθητός στην Αττική και προκάλεσε μικρές βλάβες. Δεν είναι γνωστό τι συνέπειες θα μπορούσε να επιφέρει η επανάληψη ενός τέτοιου φαινομένου σήμερα που το Λεκανοπέδιο είναι δομημένο με άλλου τύπου κατασκευές.

   Ο Σαρωνικός Κόλπος σχηματίστηκε από καταβύθιση που έλαβε χώρα κατά το Κατώτερο Τεταρτογενές. Από γεωτεκτονική άποψη αποτελεί την βορειοδυτική απόληξη του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του Αιγαίου. Περισσότερα από 200 μικρά και μεγάλα ρήγματα έχουν χαρτογραφηθεί στον Σαρωνικό Κόλπο και σχεδόν όλα είναι ενεργά , συνεχίζοντας να αποτελούν παράγοντες διαμόρφωσης του κόλπου.  Την πολυτάραχη τεκτονική ιστορία της περιοχής μαρτυρούν τόσο η ύπαρξη πολλών νησιών και νησίδων όσο και η εκδήλωση ηφαιστειότητας σε διάφορα σημεία της (Μέθανα, Σουσάκι, Αίγινα, Σαλαμίνα).

   Η λεκάνη του Σαρωνικού κόλπου αποτελεί μια σύνθετη νεοτεκτονική δομή στο ΒΔ άκρο του σύγχρονου ελληνικού ηφαιστειακού τόξου (Papanikolaou et al. 1988). Μια σχετικά ρηχή υποθαλάσσια κορυφογραμμή στο κεντρικό τμήμα της, που αναδύθηκε ως τμήμα των νησιών της Σαλαμίνας, της Αίγινας και του Πόρου και της χερσονήσου των Μεθάνων, οριοθετεί το ανατολικό από το δυτικό τμήμα της λεκάνης. Αυτή η κεντρική πλατφόρμα υποδηλώνει την ύπαρξη ρηξιγενούς ζώνης, διεύθυνσης ΒΒΑΝΝΔ, η οποία πιθανώς να αποτελεί την υπεράκτια επέκταση μιας μεγάλης ζώνωσης που κυριαρχεί στις γειτονικές παράκτιες περιοχές (Drakatos et al. 2005).

   Τα ηφαιστειακά κέντρα στο Σουσάκι, την Αίγινα και τον Πόρο ανήκουν στην πρώτη ηφαιστειογενή δραστηριότητα κατά το Πλειόκαινο και το ηφαιστειακό κέντρο των Μεθάνων ανήκει στη δεύτερη φάση κατά το Πλειστόκαινο (Fytikas et al. 1986). Η πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα σημειώθηκε το 230 π.χ. στο ΒΔ κομμάτι της χερσονήσου των Μεθάνων, δημιουργώντας τους ανδεσίτες της Καμένης Χώρας (Fytikas et al. 1986). Η ηφαιστειακή δραστηριότητα σήμερα περιορίζεται στις θερμές   πηγές και τις φουμαρόλες των Μεθάνων και της Αίγινας, οι οποίες συνδέονται άμεσα με τα ενεργά ρηξιγενή συστήματα (Makris et al. 2004, D'Alessandro et al. 2008

    Η αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας κάτω από ένα εντατικό καθεστώς με διεύθυνση ΒΒΑ- ΝΝΔ, παρατηρείται κυρίως στα δυτικά περιθώρια του Σαρωνικού Κόλπου, όπου παρουσιάζονται περιοχές ισχυρής ιστορικής και πρόσφατης σεισμικότητας (Makropoulos et al. 1989, Papazachos and Papazachou 1997, Papadopoulos et al. 2000). Στην κεντρική κορυφογραμμή του Σαρωνικού κόλπου η μικροσεισμική δραστηριότητα σχετίζεται περισσότερο με την παραμόρφωση του φλοιού κάτω από ένα εφελκυστικό καθεστώς και όχι τόσο με την ηφαιστειότητα της περιοχής (Makropoulos and Burton 1981, Bath 1983, Makris et al. 2004, Paradisopoulou et al. 2010).