49^ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ  -  ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΕΙΣΜΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΙΑΣ - Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΗΣ ΓΗΣ - ΤΥΠΟΙ ΣΕΙΣΜΩΝ  -
ΘΕΩΡΙΑ ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ  - ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ  - ΣΕΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ  - ΡΗΓΜΑΤΑ  ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΥ  - ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΣΕΙΣΜΟΥΣ - ΑΛΛΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ 2021 - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕΙΣΜΩΝ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

  Ο σεισμός μπορεί να διαταράξει την καθημερινή ζωή δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα:

    Σε δίκτυα όπως:

·         οδικό (καταστροφή δρόμων, γεφυρών κτλ.)

·         σιδηροδρομικό (καταστροφή γραμμών)

·         τηλεπικοινωνιακό

·         ηλεκτρικό

·         ύδρευσης

   Σε κατοικίες, διάφορα κτίρια και άλλες κατασκευές

   Στο φυσικό περιβάλλον – κατολισθήσεις, ρευστοποιήσεις, καθιζήσεις, διακλάσεις, τσουνάμι  κ.α.

  Η κατολίσθηση είναι γεωλογικό φαινόμενο κατά το οποίο γεώδεις ή βραχώδεις μάζες ξεκολλούν απότομα ή σιγά σιγά από τις πλαγιές των βουνών και γλιστρούν προς τα κάτω με μικρή ή μεγάλη ταχύτητα. Οι κατολισθήσεις στην Ελλάδα είναι δυστυχώς πολύ συχνές.

   Η ρευστοποίηση είναι η μετάβαση ενός σώματος από τη στερεή κατάσταση στη ρευστή, δηλαδή σε υγρή ή αέρια.

   Η καθίζηση είναι γεωλογικό φαινόμενο κατά το οποίο ορισμένα κομμάτια του στερεού φλοιού της γης καταβυθίζονται σε χαμηλότερα επίπεδα.

   Οι διακλάσεις είναι οι οριζόντιες και κατακόρυφες ρωγμές που σχηματίζονται κατά μήκος διάφορων πετρωμάτων τα οποία διασχίζονται από αυτές σε μεγάλες αποστάσεις.

   Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, μπορεί ένα σεισμό να ακολουθήσει μια πυρκαγιά, προκαλώντας μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που έχει προκαλέσει ο ίδιος ο σεισμός! Επίσης, δεν είναι σπάνια η εμφάνιση πλημμύρας εξαιτίας βλαβών στα δίκτυα ύδρευσης, καταστροφής φραγμάτων ή αλλαγής της ροής ποταμών.

Μετασεισμικά φαινόμενα και επιπτώσεις στις ανθρώπινες κοινωνίες και τον πολιτισμό

  Μακροσεισμικά αποτελέσματα ονομάζονται οι επιπτώσεις των σεισμών στο έδαφος, τα νερά (υπόγεια και επιφανειακά), στις κάθε είδους κατασκευές και εμμέσως, στους ανθρώπους και τα ζώα.

   Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις της σεισμικής δραστηριότητας στο έδαφος είναι: ρωγμές, χάσματα (δηλ. τα επιφανειακά ίχνη των σεισμικών ρηγμάτων), κατολισθήσεις, εδαφικές βαθύνσεις, ρευστοποίηση του εδάφους, υψομετρικές μεταβολές (καθιζήσεις ή εξάρσεις του εδάφους).

Ελασσόνα

   Στα νερά οι επιπτώσεις είναι άμεσες, κατά τη διάρκεια της διέλευσης των σεισμικών κυμάτων μέσα από αυτά -και προκαλούν ταλαντώσεις του νερού, κυματισμό σε λίμνες και κλειστούς χώρους- ή έμμεσες και οφείλονται στις εδαφικές διαταράξεις που επηρεάζουν και τα νερά (μεταβολή στην παροχή των πηγών, αποξήρανση ελών, λιμνών, ποταμών, απόφραξη ποταμών από κατολισθήσεις εδαφών και δημιουργία λιμνών, ελών και πλημμυρών, κλπ.)

  Στη θάλασσα προκαλούνται θαλάσσιοι σεισμοί (δονήσεις μικρής περιόδου που οφείλονται στη διέλευση των σεισμικών κυμάτων μέσα από το θαλάσσιο νερό) και θαλάσσια κύματα βαρύτητας (tsunamis), που έχουν μεγάλο μήκος κύματος και διαδίδονται στην επιφάνεια της θάλασσας.

   Στις κατασκευές οι επιπτώσεις είναι πιο ορατές, πιο εκτεταμένες και προκαλούν τραυματισμούς και θανάτους ανθρώπων, ενώ συνεπάγονται και τεράστιες οικονομικές ζημιές. Οι άμεσες βλάβες οφείλονται στη διέλευση των σεισμικών κυμάτων από το έδαφος στα θεμέλια, στους τοίχους και στη στέγη των κτιρίων. Οι έμμεσες βλάβες οφείλονται στις πυρκαγιές που προκαλούνται κατά τη διάρκεια των σεισμών.

   Όπως όλοι γνωρίζουμε ο σεισμός είναι ένα τρομακτικό φυσικό φαινόμενο και έχει σοβαρές συνέπειες στη ζωή των κατοίκων και στον πολιτισμό της περιοχής όπου συμβαίνει.

   Η πιο σοβαρή συνέπεια του σεισμού στους ανθρώπους έχει να κάνει με την ίδια τους τη ζωή. Πολλές φορές μετά από σεισμούς σημειώνονται θάνατοι ανθρώπων που εγκλωβίστηκαν στα ερείπια των σπιτιών αλλά και σοβαροί τραυματισμοί που μπορούν να επηρεάσουν όλη τους τη ζωή. Επιπλέον υπάρχει ο κίνδυνος της εξάπλωσης ασθενειών από τη μη τήρηση κανόνων υγιεινής και την κατανάλωση ακατάλληλου νερού.

   Μια άλλη σημαντική επίπτωση του σεισμού έχει να κάνει με την ψυχική κατάσταση των κατοίκων. Είναι λογικό να αισθάνονται πανικό γι’ αυτό που συμβαίνει, ανασφάλεια και αγωνία για το πώς θα ξεπεράσουν αυτή την κρίσιμη στιγμή στη ζωή τους. Πέρα από τον ίδιο το σεισμό, ο οποίος γίνεται αισθητός σε συνθήκες ηρεμίας στο κρεβάτι ή στο αυτοκίνητο ακόμη και στην περίπτωση μικρών σεισμών, μέσω κυρίως της κατακόρυφης δόνησης, τα φαινόμενα της ανησυχίας ενισχύονται και από τη σεισμική βοή που συνοδεύει, συνήθως, έναν σεισμό ή και από διάφορα φωτεινά φαινόμενα που παρατηρούνται σε κατοικημένες περιοχές κατά τη διάρκεια των σεισμικών δονήσεων.

   Επίσης μετά από ένα σεισμό συνήθως δημιουργούνται πολλά άλλα προβλήματα στη ζωή των κατοίκων. Υπάρχει κίνδυνος κατολίσθησης μισογκρεμισμένων σπιτιών ή πυρκαγιάς λόγω βραχυκυκλώματος που μπορούν να οδηγήσουν και σε άλλους τραυματισμούς. Κυρίως σε παραλιακές περιοχές οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο από ενδεχόμενο τσουνάμι που μπορεί να προκαλέσει και άλλες καταστροφές.

     Ακόμα με την πρόοδο του χρόνου οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι ο σεισμός έχει συνέπειες και σε άλλους τομείς. Παρατηρούνται και ζημιές σε λιμάνια, σε βιομηχανικές μονάδες, σε τεχνικά έργα (δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, γέφυρες κ.α.) με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην εργασία των ανθρώπων, στη συγκοινωνία, στο εμπόριο και στην ευρύτερη κοινωνία.

   Μια ακόμη συνέπεια του σεισμού είναι οι ζημιές που παρουσιάζονται σε διατηρητέα κτίρια και ιστορικά μνημεία. Οι καταστροφές αυτές αποτελούν πλήγμα για τον τουρισμό της περιοχής και αποτρέπουν τους ξένους να την επισκεφτούν.

Σεισμός στη Λευκάδα

   Τέλος πολλοί άνθρωποι μετά από ένα φοβερό σεισμό αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την περιοχή που κατοικούσαν και να αναζητήσουν στέγη και εργασία σε μια άλλη περιοχή. Αυτό έχει ως συνέπεια να ερημώνεται ο τόπος και να εγκαταλείπεται!

   Στα ζώα (κατοικίδια, άγρια, πουλιά, μέλισσες, ψάρια), οι σεισμοί προκαλούν, επίσης, φόβο που εκδηλώνεται ορισμένα λεπτά ή και ώρες πριν από τους σεισμούς.

   Ο σεισμός είναι πάντα ένα φυσικό φαινόμενο που αποδιοργανώνει τη ζωή των ανθρώπων αλλά έχει και μία θετική συνέπεια. Για την αντιμετώπιση των καταστροφών και τη διάσωση των ανθρώπων πολλές φορές οι χώρες έρχονται πιο κοντά και συνεργάζονται με όλες τους τις δυνάμεις.

  Αν και κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο γίνονται αντιληπτοί περισσότεροι από 3000 σεισμοί, συνήθως λιγότεροι από 10 είναι αυτοί που προκαλούν σημαντικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ είναι αυτός της Χιλής το Μάιο του 1960 και είχε μέγεθος 9,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.

  Στην παγκόσμια ιστορία έχει καταγραφεί ένας τεράστιος αριθμός σεισμών. Πολλοί από αυτούς κατέστρεψαν πόλεις και χωριά. Όμως όσο μεγάλη κι αν ήταν η καταστροφή, κανένας σεισμός δε στάθηκε ικανός να σταματήσει την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Τα κτίρια ξαναχτίστηκαν, οι δρόμοι ξαναφτιάχτηκαν και όλοι απέκτησαν εμπειρίες για τη μελλοντική αντιμετώπιση των σεισμών.