49^ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

 ΠΡΟΛΟΓΟΣ           H ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ  ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ        ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ           
Η ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ             Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ   
ΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΩΖΟΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ     ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΩΝ         ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΩΖΟΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ     

ΣΕΛΙΔΑ 2

Στυμφαλία

    Το θέατρο στη νότια πλευρά της ακρόπολης ήταν λαξευμένο στο βράχο, όμως λόγω της σαθρότητας του πετρώματος, δεν σώζονται πολλά καθίσματα. Η σκηνή του είναι από τις λίγες σωζόμενες όλης της Πελοποννήσου. Στην πρώτη φάση της η σκηνή περιλάμβανε σκηνή και προσκήνιο, ενώ στη δεύτερη προστέθηκαν παρασκήνια και νέο προσκήνιο.

Θέατρο Στυμφαλίας

Μυκήνες: Μετά την κατάρρευση του ανακτορικού συστήματος και τη διάλυση της «Μυκηναϊκής Κοινής», ο λόφος των Μυκηνών παρέμεινε πενιχρά κατοικημένος ως την κλασική περίοδο. Στο διάστημα αυτό δημιουργήθηκαν στην περιοχή τοπικές ηρωικές λατρείες, που οφείλονταν στη φήμη των Μυκηνών, που τα ομηρικά έπη μετέφεραν σε όλο τον ελληνικό κόσμο, ενώ στην κορυφή του λόφου ιδρύθηκε ένας αρχαϊκός ναός αφιερωμένος στην Ήρα ή στην Αθηνά. Το 468 π.χ., μετά τους μηδικούς πολέμους στους οποίους συμμετείχε η πόλη, το Άργος την κατέκτησε και κατεδάφισε τμήματα της οχύρωσής της. Αργότερα, κατά την ελληνιστική περίοδο, οι Αργίτες ίδρυσαν στο λόφο μία «κώμη», επισκευάζοντας τα προϊστορικά τείχη και τον αρχαϊκό ναό και κτίζοντας ένα μικρό θέατρο πάνω από το δρόμο του θολωτού τάφου της Κλυταιμνήστρας. 

Ελληνιστικό  Θέατρο στον χώρο των Μυκηνών

Φλιούντα

Η θέση του αρχαίου Φλιούντα απέχει από τη σημερινή Νεμέα 3,5 χλμ ΒΔ. Σε διαδοχικές ανασκαφές που έγιναν από το 1924 έως το 1970 αποκαλύφθηκαν τα χαμηλότερα ειδώλια του θεάτρου. Τα θεμέλια της σκηνής, τα σχεδόν συνεχόμενα προς το νότο θεμέλια του λεγόμενου παλατιού και ένα κομμάτι αναλημματικού τοίχου ισοδομικά χτισμένου με μεγάλες ορθογώνιες πέτρες. Ψηλότερα στο λόφο διατηρήθηκαν σπόνδυλοι κιόνων και αρχαίο οικοδομικό υλικό.

Θέατρο Φλιούντας

Θέατρα της Μικράς Ασίας

v  Στο θέατρο της Πριήνης διατηρούνται πολλά χαρακτηριστικά του θεάτρου του 3ου αιώνα π.X. Είναι ενταγμένο στο ιπποδάμειο σύστημα της πόλης και σε κεντρικό σημείο. H γενική χάραξη είναι ημιελλειπτική. H ορχήστρα είναι πεταλόσχημη από πατημένο χώμα. Το σκηνικό οικοδόμημα είναι ένα μακρόστενο διώροφο κτίριο. Στην πρόσοψη του προσκηνίου, που διατηρείται σχεδόν ακέραιο, υπήρχε το πάτωμα του λογείου, ενώ σχηματιζόταν κιονοστοιχία 12 δωρικών ημικιόνων με τρεις θύρες εξόδου των υποκριτών. Στα υπόλοιπα μετακιόνια διαστήματα ήταν τοποθετημένοι οι πίνακες.

Θέατρο Πριήνης

v  Από τα μνημειακά θέατρα της μικρασιατικής ακτής ξεχωρίζει το θέατρο της Εφέσου με τα τρία διαζώματα, που ήταν από τα μεγαλύτερα του αρχαίου κόσμου. H αρχαιότερη φάση του ανάγεται στην Ελληνιστική εποχή (γύρω στο 200 π.X.).

Θέατρο Εφέσου

v  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Ελληνιστικό θέατρο της Μιλήτου με το διώροφο σκηνικό οικοδόμημα, το φαρδύ τραπεζιόσχημο λογείο και τα επτά δωμάτια ανά όροφο.

Μεταξύ των υπολοίπων θεάτρων της περιοχής ξεχωρίζουν

Ø  Το θέατρο της Περγάμου (από τον 3ο αιώνα), Στην Πέργαμο υπήρχε αμφιθέατρο του 301 π.Χ., που χωρούσε πενήντα χιλιάδες θεατές. Τμήματά του διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Το αρχαίο θέατρο στην Πέργαμο, όπου σπάνια δίνονται παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας, χωρά είκοσι πέντε χιλιάδες θεατές.

Θέατρο της Περγάμου

Ø  Του Λητώου (177 π.χ.),

Ø  Τα Ρωμαϊκά θέατρα

Ø  Της Αφροδισιάδος (1ος αιώνας)

Ø  Των Πατάρων (14–37 μ.χ.),

Ø  Της Νύσσας (β΄ ήμισυ 1ου αιώνα),

Ø  Της Ιεραπόλεως (117–138 μΧ.),

Ø  Της Ασπένδου (161–180 μ.χ.), που εντυπωσιάζει με την εξαιρετική ακουστική του,

Ø  Των Μύρων (μετά το 141 μΧ .), και

Ø  Της Σίδης (2ος αιώνας μ.X.).

Ρωμαϊκό Θέατρο Ασπένδου  θεωρείται ένα από τα καλλίτερα διατηρημένα αρχαία ελληνικά θέατρα στο κόσμο.

Θέατρα της Κάτω Ιταλίας

Ø  Το θέατρο του Μεταποντίου θεωρείται απ τα πλέον αξιόλογα μνημεία της Μεγάλης Ελλάδος. Κατασκευάστηκε τον 4ο αιώνα. π.χ. Το κοίλο έχει διαμορφωθεί εξ ολοκλήρου σε τεχνητή επίχωση. Δύο αναλημματικοί τοίχοι περιέβαλαν το κοίλο, εκ των οποίων ο εξωτερικός έφερε πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο.

Θέατρο του Μεταποντίου

Ø  Στις Συρακούσες έχουν βρεθεί δύο θεατρικά οικοδομήματα. Στο αρχαιότερο (6ος/5ος αιώνας), έργο του αρχιτέκτονα Δημόδοκου, που πιθανώς δίδαξε τις τραγωδίες του ο Αισχύλος, τα ευθύγραμμα εδώλια είναι εξ ολοκλήρου λαξευμένα στο φυσικό βράχο. Το μεγάλο θέατρο στη μορφή που σώζεται σήμερα σχετίζεται με τον Ιέρωνα B΄ (238–216 π.χ.). Το κοίλο έχει σχήμα πετάλου. Κοντά στο προσκήνιο είχε δημιουργηθεί ένας βαθύς υπόγειος χώρος που εξυπηρετούσε τους τεχνικούς της παράστασης, ενώ στο χώρο εντοπίστηκε και μια εγκατάσταση ανεβάσματος και κατεβάσματος της αυλαίας.

Θέατρο Συρακουσών

Μεταξύ των υπολοίπων θεάτρων της περιοχής ξεχωρίζουν το θέατρο

Ø  Του Ταυρομενίου (Ταορμίνα), που από την Ελληνιστική φάση του σώθηκαν μόνο ορισμένα ενεπίγραφα εδώλια,

Ø  Της Κατάνης με την τραπεζιόσχημη μορφή του 5ου αιώνα.

Ø  Των Ακρών (3ος/2ος αιώνας), που συνδεόταν με το Βουλευτήριο μέσω ενός σκεπαστού διαδρόμου,

Ø  Της Mοργαντίνας, που κατά την αρχαιότερη φάση του (4ος αιώνας) ορχήστρα και κοίλο ήταν τραπεζιόσχημα,

Ø  Της Εγέστης (τέλη 3ου αιώνα),

Ø  Της Ηράκλειας (4ος/3ος αιώνας),

Ø  Του Σολούντος (β΄ ήμισυ 4ου αιώνα),

Ø  Της Τυνδαρίδος (4ος/3ος αιώνα), και

Ø  Της Iαιτίας (τέλη 4ου αιώνα).

Θέατρα της Κύπρου

Ø  Το θέατρο του Κουρίου είναι από τα αρχαιότερα μέχρι στιγμής θέατρα της μεγαλονήσου. H αρχική φάση του ανάγεται στα τέλη του 2ου αιώνα. Το κοίλο έχει κτιστεί σύμφωνα με τα ρωμαϊκά πρότυπα. Το κεντρικό τμήμα θεμελιώνεται στο φυσικό βράχο, ενώ οι πτέρυγες σε τεχνικές επιχώσεις. Στην άνω απόληξη έχει δημιουργηθεί περιμετρική στοά, που φθάνει μέχρι το συγκρότημα της σκηνής.

θέατρο του Κουρίου

Ø  Το θέατρο της Σαλαμίνος χρονολογείται την εποχή του Αυτοκράτορα Αυγούστου. Το κοίλο ήταν και εδώ διαμορφωμένο σε τεχνητή επίχωση. Tο σκηνικό οικοδόμημα είχε κτιστεί σύμφωνα με τα Ρωμαϊκά πρότυπα και αποτελούνταν από επτά δωμάτια και διάδρομο με μνημειακή πρόσοψη σε δύο επίπεδα.

Ø  Το κοίλο του Ρωμαϊκού θεάτρου του Σόλωνα (2ος/3ος αιώνας μ.X.) έχει κατά το μεγαλύτερο τμήμα των εδωλίων λαξευτεί στο φυσικό βράχο, όπως και η ημικυκλική ορχήστρα, ενώ το υπόλοιπο στηρίζεται σε τεχνητή επίχωση. Tο κυρίως σκηνικό οικοδόμημα είχε πολλά δωμάτια και ένα μεγάλο υπόγειο πέρασμα που το διέσχιζε σε όλο το μήκος του.

Επίλογος

  Σήμερα, 2.500 χιλιάδες χρόνια μετά την «ανακάλυψή» του στην αρχαία Αθήνα, συνεχίζουν να χτίζονται, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη, αμφιθέατρα που λίγο πολύ αντιγράφουν το αρχαίο Ελληνικό πρότυπο.

    Πολλά μπορεί κανείς να αποκομίσει και όχι μόνον ιστορική γνώση από τη μελέτη των μνημείων του αρχαίου Ελληνικού κόσμου. Ιδιαίτερα στα θέατρα, η προσέγγιση με τα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία συμπληρώνεται από την εμπειρία της συμμετοχής στη ζωντανή λειτουργία του μνημείου, κάτι που δεν είναι δυνατό σε άλλα μνημεία. Στον πρώτο αιώνα της σύγχρονης ζωής της, τον 20ο αιώνα , η επιστήμη της ακουστικής απέσπασε πολλά στοιχεία απ το αρχαίο Ελληνικό θέατρο.

  Παρά τη φθορά των αιώνων, οι διατεταγμένες αυτές πέτρες που αποτελούν το αρχαίο Ελληνικό θέατρο έχουν κι άλλα να μας πουν. Οι σιωπηλοί αυτοί μάρτυρες του παρελθόντος, δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία τους λέξη. Ας τα γνωρίσουμε καλύτερα, ας ακούσουμε το μήνυμά τους και κυρίως ας προσδώσουμε το σεβασμό που απαιτεί το μεγαλείο τους.

    
Αμφιθεατρικός χώρος Πνύκας Συνεδρίαση εκκλησίας του Δήμου                                                                                       Θέατρο Χαιρώνειας